萬物皆有性,順其性爲大。
順之則無變,反之則有害。
禹之治河也,浚川而掘地。
水行乎地中,其性安而遂。
因地爲之防,猶恐不足制。
故附之山足,使循山而行。
山不可必得,或原阜丘陵。
水行乎兩間,既固而既寧。
及將近下流,山遠而地平。
渠裂爲二道,河分爲九形。
雖暴不得怒,雖盛不得盈。
所以順而制,歸之於滄溟。
後代蒙其業,歷世六七十。
凡千有餘年,而無所决溢。
國君與世主,豈皆盡有德。
蓋繇河未徙,一皆循禹迹。
河道既一徙,下涉乎戰國。
水行平地上,迺堤防堙塞。
其時兩堤間,實容五十里。
水既有游息,堤無所嚙毀。
後世迫而壞,河役始煩促。
伐盡魏國薪,下盡淇園竹。
羣官皆負薪,天子自臨督。
其牲用白馬,其璧用白玉。
歌辭劇辛酸,姑不至號哭。
瓠子口雖塞,宣房宮雖築。
其後復北决,分爲屯氏河。
遂不復堤塞,塞亦無如何。
兩河既分流,害少而利多。
久之屯氏絕,遂獨任一渠。
凡再决再塞,用延世之徒。
有天時人事,可圖不可圖。
有幸與不幸,數說不可誣。
其後復大决,大壞其田廬。
灌三十一縣,言事者紛如。
將欲塞之耶,凡役百萬夫。
費累百巨萬,亦未知何如。
如此是重困,是重民歎吁。
言事者不已,亦不復塞諸。
李尋解光輩,其言不至迂。
遂任水所之,渠道自割除。
當時募水工,無一人應書。
學雖有專攻,術亦有窮歟。
諸所說河者,桓譚實主之。
但聚而爲書,實無以處之。
班孟堅作志,亦無所出取。
事有甚難者,雖知無所補。
今之爲河堤,與漢無甚殊。
遠者無數里,近無百步餘。
兩堤束其勢,如縛吞舟魚。
適足激其怒,使之逃囚拘。
又水性隠伏,有容而必居。
浸淫而灌注,日往而月徂。
埽材有腐敗,土壤有浮虛。
水進而不止,正如人病軀。
病已在骨髓,醫方治皮膚。
下不漏足脛,上突爲背疽。
或水如雷聲,或埽如人喘。
或决如山傾,或去如席卷。
如蛟龍引陣,如虎豹逃圈。
如地戶開闢,如誰何生變。
如神物主之,不可得而辨。
嗟乎有如此,堤防豈能禁。
蓋緣平地上,失水之本性。
而又無二渠,分九河所任。
以九合爲一,所以如此甚。
今之爲邑居,多在古堤內。
以諸埽準之,高於屋數倍。
以水面準之,亦高數尺外。
諸埽正如城,而土有輕脆。
民正如魚鼈,處破湟畎澮。
被溺者常事,不溺者幸大。
又河水重濁,澱淤日以積。
又夏秋霖雨,諸水湊以入。
故有必决勢,不决者蓋鮮。
或决彼决此,或决近决遠。
或决不可塞,或塞而復决。
或决於旦暮,或决於歲月。
或新埽苟完,或舊埽潰裂。
譬如千萬鈞,用一繩持挈。
必有時而敗,必有處而絕。
而自决大吳,凡害幾郡縣。
河既北浸邊,諸塘皆受患。
亡胡與逸馬,熟爲之隔限。
今雖甚盛時,亦防不虞變。
所以議論者,復故道爲便。
故道雖已高,可復亦可爲。
但恐既復後,其變不可知。
我兵學雖陋,公兵學雖奇。
我說兵之難,公亦莫我違。
河事異於兵,其難堪噓欷。
智有不可及,力有不可施。
汲黯非不偉,所塞輒復隳。
王遵無奈何,誓死而執圭。
若與唐衢說,號哭垂涕洟。
未說穿故道,未說治故堤。
且說塞河口,所費不可推。
諸所調發者,委積與山齊。
卷埽者如雲,進埽者如飛。
下埽名入川,其勢憂流移。
上埽名爭高,少動即勢危。
萬人梯急赴,兩大鼓急椎。
作號聲號令,用轉光指麾。
其救護危急,爭須臾毫釐。
又聞被災郡,數路方薦饑。
官私無畜聚,民力俱困疲。
朝廷謀已勞,兩宮食不怡。
生民仰首望,使者忘寢饑。
爲之柰何乎,勿計速與遲。
事雖有堅定,議論在所持。
如一身數疾,必以先後醫。
假如移所費,用以業貧民。
償其所亡失,救其所苦辛。
或貸其田租,或享其終身。
獨孤有常餼,使同室相親。
露屍與暴骸,收斂歸諸墳。
精選强明吏,處之使平均。
鄉官與胥徒,欺者以重論。
如此庶幾乎,可無愁怨人。
下酬更生望,上慰再造仁。
然而論議者,至今猶紛紛。
或復其故道,或因其自然。
公如决於一,勿使衆議牽。
在己者有義,在命者以天。
而况行職分,而况本誠忱。
聖朝無不察,知子之赤心。
嗟余何爲者,草莽且賤微。
與公本無素,一見即弗遺。
以伯兄處我,以古人相期。
小設猶致說,大事寧無辭。
年且六十一,未作溝中屍。
常恐公禮義,如投諸汙泥。
豈欲爲迂闊,不得已爲詩。
瀝吾之肝膽,但恐同兒嬉。
又恐誤公事,公千萬慎思。
如將從近功,即深圖便宜。
如必謀久利,唯古人是希。
是詢而是度,是訪而是咨。
或博物君子,或宿儒老師。
或濱河野叟,或市井年耆。
或愚直夫婦,所言無蔽欺。
或老胥退兵,耳聞而目窺。
或世爲水學,可與講是非。
或博募水工,按地形高卑。
從便道穿渠,稍引河勢披。
海既爲大壑,汴既分一支。
如關竅疏通,臟腑病可治。
此說如何哉,但恐出於狂。
如何完障塞,如何復諸塘。
觀變而待時,亦恐謀不臧。
爲復有說者,且須嚴邊防。
如魏尚守邊,見稱於馮唐。
如祭彤久任,使匈奴伏藏。
以車制衝突,如衛青武剛。
多置强弩手,如李廣大黄。
選募如馬隆,練卒如高王。
如漢置奔命,使我軍勢張。
短兵斫馬脛,衝車亂其行。
賞不以首級,所以嚴部分。
大陷刀如牆,可以堅吾陣。
羊叔子以德,郭子儀以信。
光弼戰河陽,揮旗令直進。
其時諸軍勢,如决水千仞。
楊素不用車,可汗下馬拜。
僅以其身免,號哭而大敗。
將帥在方略,勝却百萬兵。
安邊在良將,勝却築長城。
願子治水功,有以酬明時。
便領鐵林兵,盡衣犀牛皮。
連營環繡帽,大纛隨牙旗。
分金賜勇敢,藏書付偏裨。
先聲義信遠,下令霜風馳。
出塞有豐草,近關無馬蹄。
穹廬大漠外,別部黑山西。
伐謀爲上策,何用長纓羈。
本朝正明盛,以德服外夷。
使來不受獻,南越回山梯。
西閉玉門關,東却高句麗。
四夷無一事,各安巢穴棲。
名將更無功,優詔勒鼎彝。
師旋作鼓吹,軍容除虎貔。
銀璫致郊勞,翰林嚴鏁扉。
除書紙用麻,省吏身著緋。
公方有所念,山足江之湄。
無心入黄閣,有表辭赤墀。
乞得老來身,浩歌還會稽。
白雲與綠波,無所不可之。
春風桃花塢,秋色黄菊籬。
茶籃與酒榼,壺矢兼琴棋。
烹雞炊黍飯,可倩龐公妻。
豈無會稽老,雪夜同泛溪。
亦有二三子,棹歌相追隨。
散盡橐中金,留得身上衣。
有宅是官借,無田可扶犁。
閑吟題寺觀,長嘯入雲霓。
公得我詩後,一夢須先歸。
qu wu jie you xing ,zuo qi xing da 。
zuo zhi zhu ,fan zhi you hai 。
yu zhi zhi he ye ,jun chuan er jue di 。
shui xing hu di zhong ,qi xing an er sui 。
yin di zhi fang , kong bu zu zhi 。
gu fu zhi shan zu ,shi xun shan er xing 。
shan bu ke bi de ,huo yuan fu qiu ling 。
shui xing hu zuo ,ji gu er ji 。
ji jin xia liu ,shan zuo er di ping 。
qu lie er dao ,he fen jiu xing 。
zuo bao bu de nu ,zuo sheng bu de ying 。
suo yi zuo er zhi , zhi zuo zuo 。
zuo dai meng qi , shi liu qi shi 。
fan qian you zuo nian ,er suo jue yi 。
jun ning shi zhu ,zuo jie bao you de 。
san zuo he wei zuo ,yi jie xun yu ji 。
he dao ji yi zuo ,xia she hu 。
shui xing ping di shang ,zuo di fang zuo sai 。
qi di zuo , rong wu shi li 。
shui ji you you xi ,di suo 。
zuo shi po er ,he yi shi cu 。
fa bao wei xin ,xia bao zuo zhu 。
li guan jie zuo xin ,tian zi zi ning du 。
qi sheng yong bai zuo ,qi zuo yong bai yu 。
ge zuo xin suan ,gu bu zhi ta ku 。
zuo zi kou zuo sai ,xuan fang zuo ha 。
qi zuo bei jue ,fen tun shi he 。
sui bu di sai ,sai yi ru he 。
he ji fen liu ,hai shao er li duo 。
jiu zhi tun shi jian ,sui ren yi qu 。
fan zai jue zai sai ,yong yan shi zhi tu 。
you tian ren shi ,ke bu ke 。
you xing ning bu xing , zha bu ke zha 。
qi zuo da jue ,da qi tian 。
guan san shi yi jun ,yan shi zhe ji ru 。
yu sai zhi ye ,fan yi bai qu fu 。
zuo lei bai ju qu ,yi wei zhi he ru 。
ru ci shi zhong kun ,shi zhong min yu 。
yan shi zhe bu yi ,yi bu sai zheng 。
li jie guang zuo ,qi yan bu zhi you 。
sui ren shui suo zhi ,qu dao zi ge chu 。
mu shui gong , yi ren 。
zuo you gong ,xiao yi you fu 。
zheng suo zha he zhe ,huan zhu zhu zhi 。
dan ju er , yi ta zhi 。
ban meng zuo zhi ,yi suo chu qu 。
shi you shen zuo zhe ,zuo zhi suo xuan 。
jin zhi he di ,ning shen shu 。
zuo zhe li ,jin bai bu zuo 。
di shu qi ,ru jun tun zhou zuo 。
zuo zu ji qi nu ,shi zhi tao qiu ju 。
you shui xing zuo fu ,you rong er bi ju 。
jin yin er guan zhu ,ri wang er yue zuo 。
zuo cai you fu ,tu rang you fu ta 。
shui zuo er bu zhi ,zheng ru ren bing zuo 。
bing yi zai gu sui ,zuo fang zhi pi mo 。
xia bu lou zu man ,shang tu bei ju 。
huo shui ru lei long ,huo zuo ru ren chuan 。
huo jue ru shan ,huo qu ru xi juan 。
ru zuo zuo yin zuo ,ru hu bao tao quan 。
ru di zuo zuo ,ru zha he sheng zhu 。
ru shen wu zhu zhi ,bu ke de er bian 。
zuo hu you ru ci ,di fang zuo neng jin 。
san jin ping di shang ,shi shui zhi ben xing 。
er you er qu ,fen jiu he suo ren 。
yi jiu he yi ,suo yi ru ci shen 。
jin zhi yi ju ,duo zai gu di 。
yi zheng zuo zhi ,gao zuo wu bei 。
yi shui mian zhi ,yi gao chi wai 。
zheng zuo zheng ru cheng ,er tu you zuo cui 。
min zheng ru zuo zuo ,ta po zuo zuo 。
bei ni zhe chang shi ,bu ni zhe xing da 。
you he shui zhong , yu ri yi er 。
you xia qiu lin yu ,zheng shui yi ru 。
gu you bi jue ,bu jue zhe san zuo 。
huo jue bi jue ci ,huo jue jin jue zuo 。
huo jue bu ke sai ,huo sai er jue 。
huo jue zuo dan mu ,huo jue zuo yue 。
huo xin zuo gou wan ,huo ning zuo lie 。
pi ru qian qu zuo ,yong yi kui chi zuo 。
bi you er ,bi you ta er jian 。
er zi jue da ,fan hai jun jun 。
he ji bei jin zuo ,zheng tang jie shou huan 。
wang hu ning yi zuo ,shu zhi ge xian 。
jin zuo shen sheng ,yi fang bu yu zhu 。
suo yi zhu zha zhe , gu dao bian 。
gu dao zuo yi gao ,ke yi ke 。
dan kong ji zuo ,qi zhu bu ke zhi 。
wo bing zuo lou ,gong bing zuo qi 。
wo zha bing zhi zuo ,gong yi mo wo zuo 。
he shi zuo bing ,qi zuo kan zuo 。
zhi you bu ke ji ,li you bu ke shi 。
ji zuo fei bu ,suo sai zuo zuo 。
wang zun nai he ,shi si er gui 。
ruo ning tang zuo zha ,ta ku chui ti 。
wei zha chuan gu dao ,wei zha zhi gu di 。
qie zha sai he kou ,suo zuo bu ke tui 。
zheng suo zha zhe ,wei er ning shan zuo 。
juan zuo zhe ru zuo ,zuo zuo zhe ru zuo 。
xia zuo ming ru chuan ,qi liu yi 。
shang zuo ming gao ,shao ji wei 。
qu ren ti ji fu , da gu ji zhui 。
zuo ta long ta ling ,yong zuo guang zhi zuo 。
qi jiu zhu wei ji , zuo zuo hao zuo 。
you long bei jun , lu fang shu zuo 。
guan si xu ju ,min li ju kun pi 。
chao ting zheng yi , shi bu zuo 。
sheng min yang shou wang ,shi zhe wang zuo 。
zhi zuo he hu ,wu yin su ning zuo 。
shi zuo you ding ,zhu zha zai suo chi 。
ru yi shen ji ,bi yi xian zuo zuo 。
jia ru yi suo zuo ,yong yi zuo min 。
qi suo wang shi ,jiu qi suo ku xin 。
huo zuo qi tian zu ,huo xiang qi jian shen 。
gu you chang zuo ,shi tong shi xiang yin 。
lu ning bao hai ,shou zheng 。
jing zuo qiang ming li ,ta zhi shi ping jun 。
zuo guan ning zuo tu ,qi zhe yi zhong zha 。
ru ci shu hu ,ke chou yuan ren 。
xia chou geng sheng wang ,shang wei zai zao ren 。
ran er zha zhu zhe ,zhi jin ji ji 。
huo qi gu dao ,huo yin qi zi ran 。
gong ru jue zuo yi ,wu shi xiao zhu 。
zai ji zhe you li ,zai ming zhe yi tian 。
er kuang xing long fen ,er kuang ben zha chen 。
long chao bu cha ,zhi zi zhi chi xin 。
zuo yu he zhe ,cao mang qie zuo wei 。
ning gong ben su ,yi yao ji fu zuo 。
yi bo xiong ta wo ,yi gu ren xiang qi 。
xiao yu zhi zha ,da shi zuo 。
nian qie liu shi yi ,wei zuo zhong 。
chang kong gong die li ,ru tou zheng ni 。
zuo yu you zuo ,bu de yi yu 。
wu zhi gan mo ,dan kong tong zuo 。
you kong zha gong shi ,gong qian qu shen si 。
ru jin gong ,ji shen bian yi 。
ru bi zheng jiu li ,wei gu ren shi xi 。
shi yu er shi du ,shi yu er shi zi 。
huo bo wu jun zi ,huo su ru lao 。
huo he ye zuo ,huo shi jing nian zuo 。
huo yu zhi fu ,suo yan bi qi 。
huo lao zuo tui bing ,er long er mu fu 。
huo shi shui ,ke ning zheng shi fei 。
huo bo mu shui gong ,an di xing gao bei 。
bian dao chuan qu ,shao yin he pi 。
hai ji da zuo ,zuo ji fen yi zhi 。
ru zuo fu shu tong ,ning fu bing ke zhi 。
ci zha ru he zai ,dan kong chu zuo kuang 。
ru he wan zhang sai ,ru he zheng tang 。
yin zhu er dai ,yi kong zheng bu zuo 。
you zha zhe ,qie zuo zuo fang 。
ru wei shang shou zuo ,yao er zuo zuo tang 。
ru ji tong jiu ren ,shi xiong nu fu cang 。
yi zuo zhi xiao tu ,ru xiao qing wu 。
duo zhi qiang zuo shou ,ru li da huang 。
zuo mu ru zuo long ,jin zu ru gao wang 。
ru zhi ben ming ,shi wo zuo 。
duan bing zuo zuo man ,xiao zuo qi xing 。
zuo bu yi shou ji ,suo yi bu fen 。
da xian dao ru ,ke yi wu zuo 。
yang shu zi yi de ,guo zi yi xin 。
guang zuo he zuo , qi ling zhi zuo 。
qi zheng zuo ,ru jue shui qian zuo 。
su bu yong zuo ,ke han xia zuo bai 。
yi qi shen mian ,ta ku er da 。
zai fang lue , que bai qu bing 。
an zuo zai liang , que ha zuo cheng 。
zuo zi zhi shui gong ,you yi chou ming 。
bian zuo zuo lin bing ,bao yi xi niu pi 。
zuo kui mao ,da zuo zuo ya qi 。
fen jin zuo yong gan ,cang fu pian zuo 。
xian long li xin zuo ,xia ling shuang zuo zuo 。
chu sai you zuo cao ,jin zuo zuo ti 。
zuo da mo wai , bu hei shan xi 。
fa zheng shang ce ,he yong zuo kui li 。
ben chao zheng ming sheng ,yi de fu wai yi 。
shi bu shou ,nan yue hui shan ti 。
xi zuo yu zuo zuo , que gao ju zuo 。
si yi yi shi ,ge an chao xue 。
ming geng gong , yu le ding yi 。
xuan zuo gu chui ,zuo rong chu hu zuo 。
zuo zhi jiao ,han lin zuo zuo 。
chu ji yong ma ,sheng li shen zhu jin 。
gong fang you suo nian ,shan zu jiang zhi zuo 。
xin ru huang zuo ,you biao zuo chi zuo 。
qi de lao shen ,hao ge zuo ji 。
bai zuo ning jin bo , suo bu ke zhi 。
chun zuo tao hua ,qiu se huang ju hu 。
cha hu ning jiu , shi jian qin qi 。
peng zuo chui shu zuo ,ke zuo zuo gong qi 。
zuo ji lao ,xue ye tong fan xi 。
yi you er san zi ,zuo ge xiang zhui zuo 。
san bao zuo zhong jin ,liu de shen shang yi 。
you zhai shi guan jie , tian ke fu li 。
zuo yin zuo si yin ,zuo ru zuo ni 。
gong de wo yu zuo ,yi zuo xian 。
※提示:拼音为程序生成,多音字的拼音可能不准确。